Kamuoyunu ilgilendiren değişiklikleri kırmızı ile yazarak; kural değişiklikleri hakkında genel bir fikir edinmek isteyenlerin zamanını fazla alınmaması sağlanmıştır.
KURAL 1 OYUN ALANI
*Yere serilen ticari reklamlar oyun alanını çevreleyen çizgilerin 1 metre gerisine konulmalıdır ( bu ifade daha önce “oyun kurallarının yorumlanması ve hakemler için rehber” bölümünde yer alırken bu yıl direkt olarak kuralın içine yazılmış)
*Daha önce korner bayraklarında hiçbir ticari reklama ve müsabakayı düzenleyen kuruluşun dahi logosunun kullanılmasına izin verilmezken; yeni metinde federasyonların ve müsabakayı düzenleyen kuruluşun logo ve ambleminin kullanılmasına müsaade ediliyor.
KURAL 2 TOP
Metninde hiçbir değişiklik olmayan tek kural 2. Kural olarak kalmış
KURAL 3 OYUNCULAR
Belki okuyucular ve futbolseverler için bir anlam ifade etmiyor olabilir ama hakemlik için çok önemli bir değişiklik. Yıllardır süregelen ve değişmeyen 17 oyun kuralının isimlerinde bu yıl değişikliğe gidilmiş ve 3 oyun kuralının ismi değişmiş. İlki Kural 3. Daha önce “OYUNCULARIN SAYISI” olarak adlandırılan kural şimdi “OYUNCULAR” olarak adlandırılıyor.
*“Bir maç, bir takımda 7’den az kişi varsa başlatılamaz ve devam edemez” şeklinde bir ifade yeni kuralda yer almış. ( Daha önce kuralda: “Eğer takımlardan birinde 7’den az oyuncu varsa o maç başlatılamaz” diye yazıyordu. Ancak oyun devam ederken 7 kişiden az oyuncusu kalan takımlar olduğunda oyunun devam etmemesi yönünde tavsiyede bulunuyor ve bu kararı ulusal federasyonların inisiyatifine bırakılıyordu. Bu inisiyatif federasyonlardan alarak net bir şekilde ifade edilmiş görünüyor.)
*Oyuncu değişikliği sırasında oyuna girmiş olan oyuncu oyun alanına ayağını basmadan oyunu tekrar başlatamaz şeklinde bir ifade eklenmiş. Daha önce “Oyuncu Değiştirme Yöntemi” içerisinde tarif edilen bu madde biraz daha açıklanarak kurala yazılmış. Şunu ifade etmek istiyor: “Oyuna girecek oyuncu daha ayağını oyun alanına basmadan taç atamaz, köşe vuruşu kullanamaz v.b.”)
*Bir oyuncu maç başlamadan önce ihraç edilebilir. Eğer böyle bir konu olmuşsa;
–Oyuncu takım listeleri henüz verilmeden ihraç edilmişse, listeye adı yazılamaz. Liste normal olarak o oyuncu olmadan eksiksiz yazılır.
–Oyuncu takım listeleri verildikten sonra ve maç başlamadan önce ihraç edilmişse; yedek bir oyuncu asil oyuncunun yerine oyuna dahil edilir.
–Her iki durumda da takımların maça 11 kişiyle başlamaları esastır ve halen 3 oyuncu değişikliği yapmalarında bir engel yoktur. ( Son maddeyle birlikte daha önce de olan bir konu ayrıntılı şekilde açıklanmış)
*Eğer bir yedek oyuncu, değiştirilerek oyundan çıkmış oyuncu, teknik direktör, masör gibi takım görevlisi veya oyundan ihraç edilmiş oyuncu; oyun alanına girerek oyuna ya da rakibe müdahale ederse direkt serbest vuruş kararı verilecek. Bu ihlali kendi ceza sahası içinde yaparsa karar penaltı olacak. ( Daha önce bu gibi durumlarda topun olduğu yerden endirekt serbest vuruş veriliyordu, şimdi penaltı bile verilebilecek)
ÖRN: Takım masörü oyun oynanırken oyun alanına girdi ve ceza sahası içinde rakip oyuncuya çelme taktı. Karar penaltı olacak. Önceden topun olduğu yerden endirekt serbest vuruş veriliyordu. Hatta daha fazlası var… Masör oyun alanına girdi, rakibe bir şey yapmadı ancak topa müdahale etti. Belki de kaleye giren topu çizgiden çıkarttı. Kural değişikliğine göre oyuna müdahale ettiği için ve hareket ceza sahasında olduğu için penaltı kararı verilecek. )
*Kaleye doğru yönelmiş top; kaleye girmeden önce bir şeye ya da oyuncular harici bir kişiye çarpar ve buna rağmen devamında kaleye girerse gol kararı verilecek. (Daha önce gol kararı verilemiyordu ve duruma göre oyun hakem atışı veya endirekt serbest vuruşla başlıyordu.)
*Bir gol atıldıktan ve oyun hakem tarafından tekrar başlatıldıktan sonra hakem oyun alanında fazladan bir kişi olduğunu fark ederse; golü geçerli sayacak ve durumu maç sonu raporunda belirtecek şeklinde kurala bir ifade eklenmiş.
KURAL 4 OYUNCULARIN GİYSİ VE GEREÇLERİ
*Çorap üzerine sarılan bantlar ve tüm materyaller çorabın o bölgesiyle aynı renkte olacak.
*Bir oyuncunun ayakkabılarından veya tekmeliklerinden birisi ya da her ikisi kaza ile ayağından çıkarsa top oyun dışı olana kadar bu oyuncu oyuna devam edebilir. ( Bu ifade kaza ile ayaktan bir ayakkabının çıkmasını ve hemen devamında gol olması durumunu izah ederken; yeni kitapta oldukça geniş ve açıklayıcı olarak ifade edilmiş)
*”Oyuncular ve/veya teknik kadro arasında elektronik iletişim sistemi kullanılmasına izin verilmez” ifadesi “Kural Yorumlarında” yer alırken şimdi kuralın ana metnine eklenmiş.
*Eksik bir ekipmanını düzeltmek için oyun alanı dışına çıkan oyuncu; oyunun durmasını beklemeden sahada bulunan tüm yardımcı hakemler ya da dördüncü hakem tarafından kontrol edilerek, hakemin izni ile oyun alanına girebilir. ( Hakemleri çok büyük sıkıntıya uğratan bu kural değişerek bir kolaylık sağlanmış. Örneğin kramponunu değiştirmek için oyundan çıkan oyuncu oyun durmadan ve bizzat kontrolü hakem yapmadan oyuna giremiyordu. Oyunun durması geciktikçe stres de artıyordu.)
KURAL 5 HAKEM
*“Hakem verdiği bir kararı oyun tekrar başlamadan veya devre sonunda oyun alanını terk etmeden değiştirebilir.” şeklinde bir düzenlemeye gidilmiş. Daha önce “Oyun tekrar başlamadan” ifadesi varken “oyun alanını terk etmeden” ifadesi de eklenerek olması muhtemel bazı sorunların önüne geçilmiş. Örnek: İlk devre tam bitecekken atılan bir gol sonrası gol kararı veren hakem, başlama vuruşunun yapılmasına müsaade etmeden ilk devreyi bitirebilir. Oyun tekrar başlamadığı için hakemin kurala göre halen kararını değiştirme şansı vardır. İkinci devre için sahaya geldiğinde ofsayt gerekçesiyle golü geçerli saymayabilir. Yeni kural değişikliği bu olumsuzluğu önlemiş görünüyor.
*”Aynı anda birden fazla ihlalin meydana gelmesi” durumu daha önce “Kural Yorumunda” ayrıntılı şekilde ifade edilirken; bu kitapta kuralın ana metnine eklenmiş
*Hakemlerin sadece maçı başlatmak üzere oyun alanına geldikleri andan itibaren ve maç süresince sarı ve kırmızı kart kullanabilecekleri kurala girmiş. Diğer zamanlarda; örneğin maçtan çok önce sahayı kontrol ederken ya da devre arasında soyunma odası koridorlarında kart gösteremeyeceği yalnız olayları rapor edebileceği belirtiliyor.
*Bir oyuncunun sakatlığı sarı veya kırmızı kart gören rakibinin yaptığı faul nedeniyle olmuşsa; bu oyuncunun tedavi için oyun alanından çıkmasına gerek kalmayacak. Sakatlığının kontrolü ve tedavisi saha içinde yapılabilecek. (Tedavi çok uzun sürecekse ancak o zaman oyun alanı dışına çıkacak.)
KURAL 6 DİĞER MAÇ GÖREVLİLERİ
Bu kuralın ismi “YARDIMCI HAKEMLER” idi. Zamanla oyun yönetimine dahil olan dördüncü hakemler ve ilave yardımcı hakemler bu şekilde kurala dahil olmuş oldular. Kural adı değişti
KURAL 7 MAÇIN SÜRESİ
Bu kurala yapılan ilave ile sıcak havalarda verilen su molası gibi uygulanan medikal gereklilikler için gerekli onay verilmiş görünüyor. Daha önce bu tür su molaları için tam bir açıklık ve izin yoktu.
KURAL 8 OYUNUN BAŞLAMASI VE TEKRAR BAŞLAMASI
*Oyunu tekrar başlatmak için yapılan tüm vuruşlarda(korner, serbest vuruş v.b.) topun oyunda sayılabilmesi için; topun çok açık bir şekilde hareket etmesi gerekir şeklinde bir ifade eklenmiş.
*Başlama vuruşunun ileriye doğru yapılma mecburiyeti kaldırılarak, geriye doğru yapılabilmesine de izin verilmiş. Ama yine de başlama vuruşu öncesi iki takım oyuncuları da kendi sahalarında olmaya devam edecekler.
*”Hakemlerin hakem atışının sonucunu manipüle etme hakkı yoktur” şeklinde bir ifade eklenmiş. Hakemlerin hakem atışı yapılırken; topu rakibine ver ya da sen gelme topu bu takıma vereceğim şeklinde yaklaşımlarının önüne geçilmiş.
KURAL 9 TOPUN OYUNDA VE OYUNDIŞI OLMASI
Oyun oynanırken top maç görevlilerinden birine oyun alanı içinde bulunduklarında çarparsa oyuna devam edilir şeklinde bir ifade konulmuş. Bir anlamda ilave yardımcı hakemleri de bu tanımlamaya dahil etmiş diyebiliriz.
KURAL 10 BİR MAÇIN SONUCUNU BELİRLEME
10.Kural’ın adı daha önce “GOL YAPMA YÖNTEMİ” idi. Ama bu değişikliklerle birlikte kuralın adı da değiştirilmiş.
Daha önce bu kural sadece “gol” ile ilgili hususları tarif ederken, maçın galibini belirleme yöntemiyle ilgili konular da bu madde de tarif edilmeye başlanmış.
Berabere biten maçlardan sonra yapılacak penaltı vuruşlarıyla ilgili belirgin değişiklikler yapılmış ya da daha önce yorum yapılan hususlar kurala dahil edilmiş.
*Hakem penaltı atışlarının hangi kalede yapılacağını belirlemek için para atışı yapar. ( Önceki kuraldaki ifade: “Hakem vuruşların yapılacağı kaleyi seçer.”) Hava muhalefeti ya da güvenlik nedeniyle inisiyatif kullanma yetkisi halen vardır. (Mesela bir kalenin önü aşırı yağış nedeniyle çamur olmuş ve penaltı atışlarının yapılmasını zorlaştırıyor olabilir)
*Hakem daha sonra ikinci bir para atışı yaparak; ilk penaltı vuruşunu kimin yapacağını belirler.
*Önceki kuralda: “Yalnız normal maç süresinin sonunda veya yapılmışsa uzatma sürelerinin sonunda oyun alanında bulunan oyuncular penaltı noktasından yapılan vuruşlara katılabilirler” şeklinde bir ifade vardı. Kurala yeni eklenen bir ifade ile kural daha anlaşılır ve tartışılmaz hale getirilmiş. Şöyle ki; “Son düdük öncesi zorunlu olarak (sakatlık, bir ekipmanını düzeltmek ya da değiştirmek gibi sebeplerle) oyun alanı dışında bulunan oyuncular penaltı noktasından yapılan vuruşlara katılabilirler.”
*Penaltı vuruşları sırasında; takımlar hangi sıra ile oyuncuların penaltı kullanacağını, hakeme ya da bir başka kişiye bildirme zorunluluğu yoktur diye yeni bir madde kurala eklenmiş.
*Eğer bir takım penaltı vuruşları sırasında bir oyuncusunu kaybederse (Sakatlık ya da kırmızı kart görme gibi), diğer takımın da bir oyuncusunu eksiltmesi gerekir. ( Daha önce bu kral sadece penaltı vuruşlarına geçmeden önce uygulanıyordu. Penaltı vuruşlarına geçildiğinde bir takımda kırmızı kart görmüş oyuncu varsa ve vuruşlara 10 kişi ile katılacaksa; diğer takım da bir kişisini eksiltiyordu. Ancak penaltı vuruşlarına geçildikten sonra bu işlem yapılmıyordu. Bu yılki değişiklikle artık vuruşlar sırasında da eksiltme yapılacak)
*Daha önce uygulanan ancak kuralda metin olarak bulunmayan şu ifade kurala ilave edilmiş: “Bir penaltı vuruşu yapıldıktan sonra; topun hareketi sonlanınca, top kaleci tarafından kontrol edilince, oyun alanını terk edince vuruş tamamlanmış sayılır.
*Penaltı vuruşları sırasında bir oyuncu oyun alanından ayrılırsa, vuruşlara devam edilir. Ancak bu ayrılan oyuncunun vuruş sırası gelirse ve zamanında gelip atışa katılmazsa hükmen atışı kaçırmış sayılır.( Bu ifade de yeni eklenmiş)
KURAL 11 OFSAYT
*Orta çizgiye basan oyuncuyu kendi sahasından çıkıyor kabul ederek ofsayt değerlendirmesinde orta çizgiyi oyuncunun kendi sahasına dahil olarak düşünürdük. Bu kurala eklenen bir cümle ile bu husus belirginleştirilmiş.
Eklenen metin şöyle… “Orta çizgi ofsayt değerlendirmesinde nötrdür. Oyuncunun ofsayt olabilmesi için rakip sahada olması gerekir.
*Oyuncuların elleri ve kolları ofsayt değerlendirmesinde hesaba katılamaz. Bu durum kaleciler için de aynıdır.
*Ofsayt gerekçesiyle kullanılacak olan endirekt serbest vuruş; ofsaytta olan oyuncunun topla oynadığı ya da rakibe müdahale etiği noktadan kullanılır.
Bu ne anlama geliyor? Yıllara dayanan bir tabu yıkılıyor. Rakip sahadan ofsayt atışı kullanılamaz tabusu… Çünkü arkadaşı topa vurduğunda ofsayt pozisyonunda bulunan bir oyuncu, topu alabilmek için kendi sahasına doğru koşar ve orada topa dokunur ya da rakibe müdahale edebilir. Bu şartlarda ofsayt için yapılacak serbest vuruş rakip sahadan yapılabilir.
*Bir diğer açıklamada maç devam ederken, oyun gereği ya da bilinçli olarak aut çizgisinden oyun alanının dışına çıkan savunma oyuncularıyla ilgili. Oyun alanı dışına çıkan oyuncular, belli bir süre için çizgi üzerinde gibi düşünülerek ofsayt değerlendirilmesi ona göre yapılacak. Top oyun dışı olunca ya da savunma takımı orta çizgiye doğru topu uzaklaştırıp, topun ceza sahasını çıktığı andan itibaren; oyun alanı dışındaki oyuncu artık dışarda kabul edilecek.
KURAL 12 FAULLER VE FENA HAREKETLER
*Eğer bir oyuncu kırmızı kartlık ya da ikinci sarı kartlık bir ihlal yaparsa ve hakem avantajı oynatmışsa; bu oyuncu oyuna dahil olamaz ve oyun durduğu anda kırmızı kart derhal gösterilir. Ancak oyun durmadan kırmızı kart görecek bu oyuncu oyuna dahil olursa; hakem oyunu durduracak ve bu oyuncuya kırmızı kartını gösterecek. Oyuna bu oyuncunun takımı aleyhine bir endirekt serbest vuruşla başlanacak.
*Bariz gol şansı değerlendirmesinde üçlü ceza da yumuşamaya gidildiğini önceki yazılarımda geniş olarak açıklamıştım. Kısaca şöyle tekrarlamak isterim. Hakem bir penaltı kararı vermişse ve aynı zamanda bariz gol şansı söz konusu ise; ihlali yapan oyuncu rakibinin bariz gol atma şansını aşağıdaki maddelerden biriyle önlemişse kırmızı kart gösterilmeye devam ediliyor.
–Elle oynama
–Tutma, çekme, itme
–Topla oynama niyeti yokken rakibini durdurmuşsa
–Topla oynama şansı yoksa
–Ciddi faullü oyundan ya da şiddet içeren bir eylemden suçluysa…
Tek fark; Savunma oyuncusu topla oynama mesafesinde iken ve topla oynama niyetiyle yaptığı müdahale, zamanlama hatası nedeniyle rakibe dönüşür ve bir faul yaparsa bu kez ceza sarı kart oluyor.
*Şiddet içeren müdahaleler kırmızı karttır, temas olmasa bile… (Yeni eklenmiş ifade)
*Bir oyuncu yedek oyunculara, takım yetkililerine ya da maçın hakemlerine karşı bir ihlal yaptığında oyun direkt serbest vuruşla başlayacak. İhlal noktası taç çizgisi üzerindeki olaya en yakın yer olacaktır. Eğer bu ihlali yapan oyuncunun en yakın olduğu oyun alanını sınırlayan çizgi ceza sahası içindeyse penaltı kararı verilecektir.
KURAL 14 PENALTI
*Penaltı vuruşu yapılmadan kaleci öne çıkar ve golü önlerse vuruş tekrar edilir ve kaleciye sarı kart gösterilir. (Uzun bir zamandır kaleciye sarı kart gösterilmiyordu)
*Penaltı vuruşu geriye doğru kullanılırsa, oyun rakip takım tarafından endirekt serbest vuruşla başlatılır.
*Penaltı vuruşunu yapan oyuncu tam topa vuracağı sırada durur, kaleciyi yanıltır ve vuruşu tamamlarsa gol olup olmadığına bakılmadan oyuncuya sarı kart gösterilecek. Atış tekrar ettirilmeyecek. Gol olmuşsa bile geçerli sayılmayacak. ( Daha önce oyuncu sarı kartı görüyordu, gol olmuşsa atış tekrar ettiriliyordu)
KURAL 15 TAÇ ATIŞI
Önceki kuralda taç atışı yönteminde “oyuncu her iki elini kullanır” ifadesi vardı. Yeni metinde: “Top iki elle fırlatılmalıdır; sadece bir elin desteğini alarak, diğer elle fırlatılamaz” ifadesi eklenmiş.
KURAL 16 KALE VURUŞU
*Eğer bir oyuncu kale vuruşundan kendi kalesine doğrudan bir gol atarsa köşe vuruşu kararı verilir ifadesi eklenmiş.
*Bir kale vuruşu kullanılırken, rakip takımdan bir oyuncu ceza sahsı içindeyse, top oyuna girip bir başka oyuncu topla oynayana kadar topa temas edemez. Eğer topa temas ederse vuruş tekrar edilir. ( Eski kuralda “kale vuruşu yapılırken rakip oyuncular ceza sahası dışında dururlar” ifadesi vardı. Bu değişikliği görünce artık rakip oyuncuların aut atışı yapılırken ceza sahası içinde durmalarının bir sakıncası olmadığı anlamı çıkıyor)
KURAL 17 KÖŞE VURUŞU
Daha önce kuralda olan ama farklı şekilde ifade edilen durum şu şekilde kurala eklenmiş: “ Köşe vuruşundan bir oyuncu direkt olarak kendi kalesine gol yaparsa, rakip takıma köşe vuruşu verilir.”